Huzurlu, yavaş ve oldukça etkileyici bir sürüngen olan kaplumbağalar hakkında çok farklı inanışlar olduğunu biliyor muydunuz? Kaplumbağalar mitolojilerin gözde canlısıdır. Tüm bunlara rağmen, ne yazık ki birçok canlı gibi kaplumbağaların nesilleri yok olmaktadır.
Kaplumbağalar; hepimiz için görünümleriyle sevimli, hareketleri ile sakin ve huzurlu hayvanlardır. Birçoğumuz kaplumbağalara aşina olsak da, aslında haklarında bilmediğimiz çok şey olduğunu söylemek mümkündür. Kaplumbağaların ne kadar özel ve mitolojide kadim hayvanlar olduğunu biliyor muydunuz? Onlar, pek çok farklı dünya toplumları mitolojilerinde özel ve anlamlı bir yere sahiptir. Kaplumbağalar genellikle yaratılış ile bağdaştırılmıştır. Hatta öyle ki mitolojide; dünyanın, yaratıldığında bir kaplumbağanın sırtına yerleştirildiğinden söz edilir. Böylesine bir söylem kaplumbağanın yaratış ile özdeşleştirildiğini açıkça ortaya koymaktadır. Bunun yanı sıra, dünyanın dört bir yanında daha pek çok farklı söylem bulunur. Amerika’da dünyayı dengede tutan hayvanın kaplumbağa olduğuna inanılır. Afrika toplumunda, ilk yaratılan canlının kaplumbağa olduğu inancı vardır. Hatta önce kaplumbağaları, sonra insanların ve daha sonra kayaların yaratıldığına inanılır. Çin mitolojisinde ise kaplumbağalara karşı çok daha kuvvetli bir inanç vardır. Çin halkının yerlileri, hayatın ve ölümün sırrının kaplumbağalar tarafından bilindiğini düşünür. Bununla birlikte, bilgeliği temsil eder.
Kaplumbağalar tüm bu inançlarla 200 milyon yıldır dünyada var olmuşlardır. Birçok toplumun kültüründe bu denli kutsal bir canlı olmasına rağmen, bugün nesli tükenmekte ve tehdit altında olan omurgalıların başında geliyor olması ne kadar acı değil mi? Son yüzyıllarda nesilleri hızla yok olmaktadır. 356 kaplumbağa türünün %61’inin nesli tükendi ya da tükenmek üzeredir. BioScience dergisinin yürüttüğü araştırmalara göre raporlar şu gerçeği ortaya koymaktadır; kuşların ve memelilerin yaşadığı alanlarda koruma programlarına öncelik verilirken, kaplumbağaların çeşitliliğine ve korunmasına yeterince önem verilmemektedir. Oysa ki tüm canlılar evren için aynı kıymete ve öneme sahiptir. Kaplumbağaların nesli böyle ciddi bir tehlike altındayken, çeşitliliğin korunmasına, insan faaliyetleri tehlikelerinden korunmasına özen gösterilmesi acildir. Raporlara göre kaplumbağalar için birçok ciddi temel riskler bulunmaktadır; aşırı ve kaçak avlanma; yaşam alanlarında daralmaya neden olan sahil düzenlemeleri, atıklar, iklim krizi, çevre kirliliği ve yasa dışı evcil hayvan ticareti…
Kaplumbağaların Neslinin Tükenmesi Gezegenimiz İçin de Tehdit Yaratıyor
Kaplumbağaların gezegene çok önemli faydaları da bulunmaktadır. Onlar, deniz ve kara ekosistemlerini sağlık ve çeşit yönünden bereketli tutan canlılardır. İki ekosistem arasında kum ve toprak taşıyarak besinleri gezegenin dört bir yanına taşımaktadırlar. Kaplumbağaların yok oluşuna göz yummak hem gezegenimiz için hem de kaplumbağaların nesli için çok acı…Tüm canlılar gibi onları korumak en önemli öncelik olmalıdır.
Hazırlayan: Dilanur Akbaba
